Het Smelleken (Falco columbarius) is een roofvogel uit de familie van de valkachtigen (Falconidae), en een klein valkje. De wetenschappelijke naam van de soort werd in 1758 gepubliceerd door Carl Linnaeus.
Gedrag en leefwijze:
Het verdedigt zijn territorium fel, maar laat zich daarbuiten graag benaderen. Het vliegt lenig en snel. Het is tamelijk honkvast, maar past zich niettemin goed aan nieuwe omgevingen aan. Het Smelleken durft ook grotere dieren weerstaan, negeert straal mensen tijdens een aanval en deinst er niet voor terug door deuren en ramen volièrecomplexen, serres etc. binnen te dringen.
Kenmerken:
Het Smelleken is de kleinste roofvogel van Europa, met zijn spanwijdte vanaf ca. 50 cm (mannetjes). De grootte van het vrouwtje is vergelijkbaar met die van de torenvalk, maar ze heeft een wat forser postuur. Het mannetje is van boven leigrijs; de bovenkant van het vrouwtje is donkerbruin. Zowel het mannetje als het vrouwtje hebben een lichtere onderkant.
Voortplanting:
Het legsel bestaat uit vier tot vijf eieren.
Status:
Halverwege de jaren vijftig begonnen de aantallen Smelleken snel te dalen. In sommige gebieden halveerde het aantal per jaar. De oorzaak waren giftige stoffen als DDT, pcb’s en kwik, die of de volwassen vogels vergiftigden of veel sterfte veroorzaakten onder de kuikens. Nu gaat het langzaam beter met de soort.
